1950 - Η επιμονή για ζωή

Η ζωή στο Καστελλόριζο συνεχίστηκε πολλές φορές μέσα στα χαλατά, σε μισοερειπωμένα κτήρια που με αγάπη και αμέριστη προσπάθεια μετατράπηκαν σε σπιτικά, γεμάτα οικογενειακή θαλπωρή και αγάπη για τον τόπο τους.

Το Καστελλόριζο πλήρωσε ακριβά το τίμημα της ελευθερίας του. Βρέθηκε αποκομμένα σε μια χώρα που οι πληγές τις ήταν πολλές και όλες ανοιχτές, μην μπορώντας να συνδράμει ενεργά τόπους τόσο απομακρυσμένους.

Τα χρόνια μετά την ένωση, το νησί βρίσκεται σε οικονομική ύφεση. Η μεγάλη φτώχεια και οι ελλείψεις, έχουν αναγκάσει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να εγκαταλείψει το μικρό Καστελλόριζο. Η κοινότητα των 350 Καστελλοριζιών που έμεινε, αγωνίστηκε για να δημιουργήσει εκ νέου ζωή στον άγονο αυτό τόπο, με κυριότερες ασχολίες την αλιεία και λίγο αργότερα τον τουρισμό.

Για την ενίσχυση του νησιού, θα συσταθεί το 1950 με απόφαση της διοίκησης Δωδεκανήσου «Ειδικό ταμείο ανασυγκροτήσεως Καστελλορίζου» με σκοπό την δημιουργία περισσότερων κλάδων ικανών να δημιουργήσουν χώρους μόνιμης εργασίας για τους ντόπιους. Βασικά αίτημα των τελευταίων, είναι η ενίσχυση της αλιείας, η οργάνωση της σπογγαλιείας, η εξασφάλιση τακτικής συγκοινωνίας, η ίδρυση υφαντουργείου και ταπητουργείου και η ανάπτυξη της μελισσοκομίας. Αυτές αποτελούν και τις βασικές εργασίες και πηγές εσόδων για τους ντόπιους. Μεγάλο πρόβλημα για τον οικισμό, αποτελούν ωστόσο τα χαλάσματα των οικιών, την κατασκευή των οποίων οι κάτοικοι απαιτούν.

Από τις αρχές τις δεκαετίας του ’50 μέχρι σήμερα κυκλοφορεί η τοπική δίχρωμη εφημερίδα «ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΙΑΚΑ ΝΕΑ». Η εφημερίδα τελεί υπό την φροντίδα του «Συνδέσμου Απανταχού Καστελλοριζιών ‘Ο Άγιος Κωνσταντίνος’ ο οποίος την διανέμει στο νησί και σε όλα τα μέρη του κόσμου όπου βρίσκονται Καστελλοριζιοί.

Το παρακάτω απόσπασμα, από την εφημερίδα «Η Φωνή του Καστελλορίζου» είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στο νησί μετά την ένωση και τις ελλείψεις που ταλανίζουν τους ντόπιους:

«Μετά την λήξιν του πολέμου επαλιννόστησαν εις την μικράν νησιωτικήν πατρίδα των περί 900 μόνον κάτοικοι, αν και ο προπολεμικός πληθυσμός του Καστελλορίζου υπερέβαινε τας 8000. Οι επαναπατρισθέντες (υπό δυσμενείς, δυστυχώς, συνθήκας) εγκαταστάθησαν εις ολίγας ημικατεστραμμένας οικίας. Δι αυτούς καμία σοβαρά βοήθεια δεν παρεσχέθη. Εξακολουθούν αυτοί να στερούνται των πάντων, ήτοι υποφερτής κατοικίας, τροφίμων, επίπλων και σκευών και κυριότατα βιοποριστικής εργασίας. Η νήσος, η οποία προ των δυο παγκοσμίων πολέμων με τον εξ εκατοντάδων ιστιοφόρων στόλον της διεξήγε το διακομιστικόν εμπόριον μεταξύ των Ν. παρανίων της Μ. Ασίας, της Συρίας, της Αιγύπτου, της Κύπρου, κτλ. δεν διαθέτει τώρα ούτε πλοιάριον.»

20 Νοεμβρίου 1949

Μεγάλη βοήθεια τα πρώτα αυτά δύσκολα χρόνια, ήρθε από την Κύπρο, με αποστολή χρημάτων, παρόλο που βρίσκεται υπό Κατοχή. Τα δυο απομακρυσμένα νησιά συνδέουν αδελφικοί δεσμοί. Παράλληλα, οι Καστελλοριζιοί που τα προηγούμενα χρόνια έφυγαν στο εξωτερικό και είδαν τους κόπους τους να επιφέρουν καρπούς, δεν ξέχασαν την αγαπημένη τους πατρίδα. Συνεχής είναι η χρηματική και κάθε είδους αρωγή τους ενώ είναι συχνά εκείνοι που προχωρούν στην ανοικοδόμηση του τόπου.