1821 - Η συνεισφορά του Καστελλορίζου στην Επανάσταση

Το Καστελλόριζο, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, συμμετείχε στο πλάι των ελληνικών ναυτικών δυνάμεων στον απελευθερωτικό αγώνα. Στη σημαία του, υπάρχουν κοινά διακριτά με τις υπόλοιπες ναυτικές δυνάμεις, η άγκυρα και ο σταυρός. Η διαφοροποίηση της Καστελλοριζιακής, έγκειται στην τοποθέτηση της καρδιάς στο κέντρο, που λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ των δυο.

Το Καστελλόριζο, βρίσκεται υπό οθωμανική κατοχή από την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (16ος αιώνας). Το άγονο νησί, εξαιρείται από το λεγόμενο μακτού, τον καθιερωμένο από τις οθωμανικές αρχές ετήσιο φόρο. Αυτό και μια σειρά άλλων προνομίων, του επιτρέπουν να αναπτύξει ένα μεγάλο εμπορικό στόλο, ο οποίος ταξίδευε ελεύθερα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.

Με το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821, ο ρόλος των Καστελλοριζιών υπήρξε εξέχουσας σημασίας, λόγω της ιδιαίτερης σχέσης των ανδρών του νησιού, με την θάλασσα. Οι πολυάριθμοι καπεταναίοι, διέθεσαν τα καράβια τους στον αγώνα ενώ πολλοί από τους ικανούς τους ναυτικούς κατατάχθηκαν στα πλοία αγωνιστών όπως ο Μιαούλης και ο Κανάρης.

Ιδιαίτερη υπήρξε και η γεωγραφική θέση του νησιού και η εγγύτητα του με τις ακτές της Τουρκίας, που προσέφεραν τη δυνατότητα εποπτείας των κινήσεων του αντιπάλου. Πολλοί Καστελλοριζιοί παρασημοφορήθηκαν για τις πληροφορίες που κατάφεραν να μεταφέρουν και για τη συνεισφορά τους στον επαναστατικό αγώνα.

Όσοι από τους άνδρες έμειναν στο νησί, οχυρώθηκαν για να αντιμετωπίσουν τους Οθωμανούς ενώ έστειλαν τα γυναικόπαιδα στα γύρω νησιά - Κάσο, Κάρπαθο, Αμοργό - για ασφάλεια. Μια από τις πιο γνωστές ρίμες σήμερα, θυμίζει τον πρώτο αυτό ξεριζωμό.